Viêm mào tinh hoàn là căn bệnh phổ biến ở những bệnh nhân ngoại trú. Theo thống kê ở Mỹ bệnh chiếm tỷ lệ 1/44 (0.69%) bệnh nhân nam tuổi từ 18-50 đến khám ngoại trú. Có khoảng 600 000 ca mắc bệnh mỗi năm, độ tuổi hay gặp nhất là 18-35 tuổi. Ở Việt Nam tuy chưa có số liệu thống chính thức về tỷ lệ mắc bệnh, tuy nhiên theo các số liệu thống kê ở các phòng khám nam khoa số lượng nam giới đến khám viêm mào tinh hoàn ngày càng tăng.
Viêm mào tinh hoàn là bệnh được hiểu là tình trạng viêm, nhiễm trùng tại mào tinh gây sưng đau tại vùng bìu và tinh hoàn. Đây là bệnh lí viêm nhiễm sinh dục gặp nhiều ở nam giới trong độ tuổi hoạt động tình dục mạnh (từ 20 đến 50 tuổi).
- Nhiễm khuẩn qua đường tình dục
- Nhiễm khuẩn đường tiết niệu
- Đường toàn thân
- Đường tại chỗ
Do nhiễm khuẩn qua đường tình dục
Sự lây lan vi khuẩn sau khi quan hệ tình dục là một trong những yếu tố hàng đầu gây viêm mào tinh hoàn thườngdo lậu cầu trùng (gonocoque), xoắn khuẩn giang mai, chalamydia và trực khuẩn lao. Hoặc trong một số trường hợp có thể gặp do vi khuẩn Ecoli xuất hiện ở những nam giới có quan hệ tình dục đồng tính qua hậu môn.
Nhiễm khuẩn đường tiết niệu
Viêm nhiễm đường tiết niệu khiến thận ứ nước, ứ mủ trong quá trình bài tiết nước tiểu vi khuẩn sẽ bị đẩy ra ngoài và có thể ngược dòng vào ống dẫn tinh, đi tới mào tinh hoàn gây viêm nhiễm. Một số chủng vi khuẩn thường gặp: Vi khuẩn đường ruột E.coli, Coccidioide imitis, Pseudomonas, N.Meningitis,… hoặc do một số chủng vi khuẩn ít gặp như trực khuẩn lao, ký sinh trùng giun chỉ, sán lá…
Đường toàn thân
Do bệnh quai bị biến chứng thành viêm tinh hoàn – viêm mào tinh hoàn. Virus gây quai bị gây tổn thương tinh hoàn bằng cách tấn công trực tiếp đến tinh hoàn gây phù nề, sung huyết và tổn thương ống sinh tinh. Thời điểm này quá trình sinh tinh dừng lại, các virus xâm nhập gây viêm tinh hoàn.
Đường tại chỗ
Các ổ nhiễm trùng ở những bộ phận lân cận theo đường máu di chuyển vào mào tinh hoàn gây viêm nhiễm.Một số ổ nhiễm trùng ở ống dẫn tinh, tuyến tiền liệt, lỗ niệu đạo, bàng quang… có thể khiến vi khuẩn ngược dòng và lây lan đến mào tinh hoàn.
Bệnh lý viêm mào tinh hoàn được biểu hiện dưới hai dạng cấp tính và mạn tính với những biểu hiện trực tiếp mà người bệnh có thể nhận biết sớm thông qua các triệu chứng như:
- Thường gặp những cơn đau cấp tính tại vùng bìu, dọc theo ống dẫn tinh. Đôi khi các cơn đau có thể lan cả lên vùng thắt lưng.
- Da vùng bìu sưng to, tấy đỏ, căng tức. Đôi khi có xuất hiện hiện tượng phù nề vùng thừng tinh. Sờ tinh hoàn thấy tinh hoàn, mào tinh hoàn to và đau, tuy nhiên vẫn có thể phân biệt được vách ngăn giữa tinh hoàn và mào tinh hoàn, nhưng chỉ thời gian ngắn nếp ngăn cách này không sờ thấy rõ, tinh hoàn và mào tinh hoàn thành khối rắn đau.
- Một số triệu chứng rối loạn đường tiểu dưới: tiểu buốt, tiểu rắt, sốt nhẹ và nôn. Tinh dịch bất thường, đôi khi lẫn máu.
- Ống thừng tinh dày, có thể bị phù nề và có thể xuất hiện tràn dịch màng tinh hoàn.
- Có nhiều hạch ở bẹn.
- Hầu hết các bệnh nhân viêm mào tinh hoàn cấp tính đều có hiện tượng sốt cao (39 – 40 độ C).
Viêm mào tinh hoàn nếu không được thăm khám và điều trị kịp thời có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm làm ảnh đến sức khỏe nam giới như:
- Một trong những nguyên nhân gây vô sinh: Viêm nhiễm làm giảm chất lượng tinh trùng và thay đổi tinh dịch. Tinh dịch trùng bị giảm về số lượng và chất lượng có thể trực tiếp do viêm nhiễm hoặc gián tiếp do môi trường sống thay đổi. Đây là biến chứng nghiêm trọng nhất của bệnh, do vậy khi thấy các biểu hiện biểu hiện của viêm mào tinh hoàn cần đi khám để có hướng điều trị thích hợp.
- Áp xe hoặc viêm mủ ở bìu có thể vỡ và rò ra da.
- Teo tinh hoàn, suy sinh dục.
- Nhồi máu tinh hoàn do phù nề làm hạn chế lưu lượng dòng máu chảy.
Các bác sỹ chuyên khoa nam học hàng đầu cho biết muốn chẩn đoán viêm tinh hoàn người bệnh cần tiến hành khám lâm sàng. Việc thăm khám tinh hoàn có thể thấy:
- Bìu hai bên bị giãn to, sưng nóng đỏ, đau.
- Sờ tinh hoàn thấy tinh hoàn, mào tinh hoàn to và đau
- Có nhiều hạch dưới bẹn
Tại phòng khám đa khoa Âu Việt, ngoài việc thăm khám lâm sàng, nam giới nghi ngờ mắc bệnh viêm tinh hoàn còn có thể được các bác sỹ chỉ định làm các xét nghiệm cụ thể như:
- Siêu âm tinh hoàn
- Xét nghiệm máu
- Xét nghiệm nước tiểu
- Xét nghiệm tinh dịch đồ
Nhằm phát hiện một số biến chứng có thể xảy ra như: tràn dịch màng tinh hoàn, áp xe bìu…
Việc làm này nhằm xác định sự bất thường về lượng bạch cầu trong máu và tốc độ lắng máu (nếu cả 2 chỉ số này đều tăng cao thì rất có thể bạn đã bị viêm tinh hoàn – mào tinh hoàn).
Có thể thấy viêm nhiễm (bạch cầu, nitrit dương tính…)nuôi cấy vi khuẩn tinh dịch để xác định nguyên nhân nhiễm khuẩn.
Xác định nguyên nhân gây nhiễm khuẩn.
Đối với các trường hợp bệnh ở dạng cấp tính, sau khi được thăm khám và chẩn đoán người bệnh có thể được chỉ định điều trị bằng phương pháp nội khoa sử dụng kháng sinh, thuốc tiêu viêm cục bộ.
- Điều trị nâng đỡ
- Điều trị ngoại khoa
Giảm đau, nâng đỡ bìu, hạn chế vận động, nghỉ ngơi tại giường, tăng cường dinh dưỡng và vitamin.
Riêng với các trường hợp biến chứng dẫn đến tắc ống dẫn tinh hoặc áp xe mủ cần tiến hành phẫu thuật cắt và nối ống dẫn tinh hoặc trích rạch ổ mủ. Phương pháp can thiệp ngoại khoa tối ưu nhất cho các bệnh nhân khi gặp biến chứng này là phẫu thuật nội soi công nghệ cao.
Ưu điểm của phương pháp điều trị VMTH tại Âu Việt
